De Waterhouderij in het nieuws. Persberichten, rapporten, je vindt ze hier!
Leerzame dag gehad bij de Kennisdag van de Waterhouderij in Walcheren op 4 juli 2022. Interessant om te zien wat samenwerken in dit gebied op kan leveren
Waterhouderij op Walcheren
Leerpunten POP3 project Waterhouderij Walcheren
Toekomst zoet water Zeeland/Waterhouderij
GoFresh Kreekrug Infiltratie Systeem
Zeven Zeeuwse boeren hebben zich verenigd in de Stichting de Waterhouderij Walcheren. De agrarische bedrijven verschillen onderling sterk, maar hebben een gezamenlijk doel: de zoetwatervoorraad in de driehoek Serooskerke, Oostkapelle en Vrouwenpolder duurzaam beheren en vergoten. “Met het monitoren en ontwikkelen van de technieken komt het wel goed. De uitdaging ligt vooral in het organiseren van een goede samenwerking en het opstellen van regels om de voorraden en het zoetwater te verdelen en beheren.”
Aan het woord zijn Tim Moerman, voorzitter van de Stichting Waterhouderij Walcheren, en Marco Arts, senior adviseur Water bij Aequator Groen & Ruimte.
Urgentie door droge zomers
Boeren op het schiereiland Walcheren zijn voor hun zoetwatervoorziening vooral afhankelijk van regenwater en (kleine) ondergrondse zoetwaterlenzen – een dunne laag zoetwater die op brak grondwater drijft. Het grond- en oppervlaktewater is lokaal soms te zout om te gebruiken voor de irrigatie van gewassen. Twee extreem droge zomers vergrootten het bewustzijn en de urgentie om zoetwater duurzamer te gaan beheren. Daarom richtte in 2013 een groep boeren – goed voor meer dan 300 hectare – de Waterhouderij Walcheren op.
Gezamenlijk belang
Tim Moerman is sinds 2016 voorzitter van de Waterhouderij. Hij teelt appels en peren op biologisch-dynamische wijze en is medeeigenaar van een biologisch akkerbouw- en veeteeltbedrijf. De andere leden van de stichting zijn een fruitteler en vier akkerbouwers die traditionele gewassen verbouwen, zoals ui en aardappelen, en groenten, zoals broccoli, bloemkool en spruitjes. Ondanks de diversiteit in bedrijfsmodellen waren deze boeren overtuigd van het belang om water te gaan bufferen, hun ‘eigen’ waterbronnen op te bouwen en het lokale waterbeheer door samenwerking te verbeteren. Voor dit plan ontving de Waterhouderij een POP3subsidie.
Samenwerken Samen met Aequator, Deltares, Hogeschool Zeeland, ZLTO, de provincie Zeeland en het waterschap Scheldestroom verbeteren de zeven bedrijven de zoetwatersituatie in hun gebied. Ze doen dat door het oppervlaktewaterpeil in het gebied te verhogen en bij heftige buien het overschot aan regenwater zoveel mogelijk op te slaan in bassins of kreekruggen (ondergrondse
voorraden). Daarnaast scheidt men zoet- en zoutstromen door het aanbrengen van stuwen. De insteek voor de komende jaren is om de effecten van het verhoogde waterpeil op eigen percelen en in naastgelegen gebieden nauwkeurig te monitoren en het systeem verder te optimaliseren. Zowel Tim als Marco gaat ervan uit dat het met dat technische deel wel goedkomt.
Gebiedsaanpak
Verder wil het project de bevindingen vertalen naar een praktisch beheermodel voor
wateropslag en -distributie. En dat is een stuk lastiger, want er spelen meerdere opgaves dan alleen die van de landbouw. Zo ligt het gebied naast een Natura2000-gebied, is het ingesloten tussen drie dorpskernen en wordt er vrij veel gerecreëerd. De vraag is: hoe krijg je verschillende belangen bij elkaar? “We moeten met elkaar aan de slag. Die vraag gaat de komende jaren in heel Nederland spelen”, voorspelt Marco. “Het is een veel breder plaatje dan zeven boeren die het hemelwater willen vasthouden”, vult Tim aan.
Schuren
Ook binnen de Waterhouderij kan het schuren. Tot nu toe zaten alle agrariërs op één lijn door het gezamenlijke doel: zoet water vasthouden. Tim: “Nu komen vragen naar boven als: Klopt het allemaal nog wel? Van wie is het water? Is het van jou, omdat het bassin op jouw perceel ligt of van de omgeving?” De antwoorden zijn er nog niet, maar Tim heeft vertrouwen in een goede
samenwerking. “We moeten gesprekken voeren om dingen helder te krijgen en is het de kunst om iedereen aan het woord te laten en met elkaar de belangen af te wegen.” De Waterhouderij heeft daarom twee keukentafelsessies met onafhankelijke begeleiders georganiseerd. “Bovendien,” besluit Tim, “niet meer meedoen, is geen optie. We zitten samen in een bootje, en we moeten met elkaar de overkant zien te halen.”
Projectnaam Waterhouderij Walcheren
POP3-subsidie € 695.000,00
Maatregel Innovatie
Projectleider Marco Arts (Aequator Groen&Ruimte) MArts@ aequator.nl Tim Moerman (Stichting de Waterhouderij Walcheren) tim@boomgaardterlinde.nl
Meer weten over het project Video Waterhouderij Walcheren van DAW Website Netwerk Platteland Website Waterhouderij Walcheren
Lees het hele artikel in het Thema nummer Agrarisch Waterbeheer
Deze aflevering speelt zich af in Zeeland en gaat over de het Living Lab Schouwen-Duiveland waarin experimenten worden gedaan om zoet water langer vast te houden. Als voorbeeld praten we met bloemkoolteler Werner Louwerse over kreekruginfiltratie (op Walcheren).
Je kunt de aflevering beluisteren via https://art19.com/shows/over-water-klimaat.
Er zijn op meerdere locaties peilbuizen geplaatst om grondwater- en oppervlaktewaterstanden te meten. Deze hebben tot doel de mogelijke effecten van de waterhouderij en een duurzame omgang met zoetwater inzichtelijk te maken. We hebben na raadpleging van het waterschap een aantal locaties uitgekozen om deze effecten te meten.
In overleg met een aantal buurbewoners zijn ook op specifieke locaties meetpunten geplaatst.
Ook zijn er nog handmatige metingen uitgevoerd naar het zoet-zout gehalte van het water en controleren we zelf regelmatig de waterstanden. We zijn er van overtuigd dat we met het huidige ingerichte meetnet een goed beeld krijgen van de effecten.
Zeven onderling sterk verschillende agrarische bedrijven werken samen binnen het project Waterhouderij Walcheren. Samen hebben zij tientallen maatregelen genomen om de zoetwatervoorraad op peil te houden en te vergroten. Dit project kreeg onlangs 650.000 euro subsidie voor de verdere doorontwikkeling. Waterhouderij Walcheren startte in 2010 en is onderdeel van Proeftuin Zoet Water, een kennisprogramma van de Provincie Zeeland, zeven (oorspronkelijk acht) agrarische bedrijven en Waterschap Scheldestromen. Het project wordt begeleid door Deltares en Aequator Groen & Ruimte. Aanvankelijk werd vooral een antwoord gezocht op langdurige droogte. Dat is later verbreed met beperking van wateraanvoer, verbetering van de waterkwaliteit, bijdragen aan natuurdoelstellingen en het opzetten van een eigen energievoorziening voor de deelnemende bedrijven. Zie artikel Nieuwe Oost 26 januari 2019
2019-01-26 – Waterhouderij Walcheren verder uitgebouwd Nieuwe Oogst